Podharcmistrz, kapitan rezerwy doktor Janina Gajdowska z domu Łotocka ps. Jaśka, Czarna Janka

Doktor Janina Łotocka-Gajdowska urodziła się 10 listopada 1920 roku w Sosnowcu w rodzinie nauczycielskiej jako najstarsza z siedmiorga rodzeństwa. Młodzieńcze lata związała z Lublinem. Harcerstwo lubelskie stało się dla niej prawdziwą szkołą charakteru. Zdobywała kolejno poszczególne stopnie harcerskie (do podharcmistrza włącznie), będąc równocześnie instruktorką i wzorem dla młodszych. Jako jedna z trzech harcerek w przedwojennej Polsce otrzymała stopień instruktora łączności.
Z chwilą wybuchu drugiej wojny światowej czynnie włączyła się w szeregi ruchu oporu. Będąc łączniczką i kurierem na terenie Lubelszczyzny, przewoziła tajne dokumenty i rozkazy dowódców Związku Walki Zbrojnej. Po zaprzysiężeniu w 1940 roku została żołnierzem Wojskowej Służby Kobiet. Na terenie Lublina organizowała świetlice i ochronki dla dzieci opuszczonych. Następnie rozkazem Dowództwa Kwatery Głównej AK została skierowana do Warszawy i przydzielona do batalionu „Kiliński”. W czasie powstania powierzono jej zadanie zorganizowania centrali łączności. Po upadku powstania warszawskiego została przewieziona do Stalagu IV B w Mühlberg nad Łabą. Gdy w 1945 roku wojska rosyjskie wyzwoliły obóz, doktor Janina wyruszyła do Polski. Została uprzedzona, że NKWD jej poszukuje. Postanowiła zmienić nazwisko. Wyszła za mąż za zarekomendowanego jej Henryka Szachnowskiego i wyjechała do Poznania, a następnie do zburzonej Warszawy. I rozpoczęła studia lekarskie. Zamierzała zrobić specjalizację z okulistyki, lecz nie otrzymała zezwolenia, natomiast z nakazu została skierowana do pracy w Piastowie.
Z Piastowem związała swoje życie aż do śmierci. W 1957 roku kapitan harcmistrz Leon Gajdowski reaktywował harcerstwo w Piastowie, następnie został mianowany komendantem zgrupowania „Piastów”, a potem komendantem Hufca Pruszkowskiego. Jedną ze zwerbowanych osób była doktor Janina, dawna łączniczka batalionu „Kiliński”.
Życie osobiste doktor Janiny legło w gruzach, jej małżeństwo rozpadło się przez niewierność męża. Poznanie Leona Gajdowskiego oraz aktywny udział w harcerstwie pomogły jej pozbierać się po dramacie życiowym. Wzięli ślub cywilny, a po latach, gdy zmarł jej pierwszy mąż, także ślub kościelny.
Stworzyła od podstaw Przychodnię Rejonową w Piastowie, ale w 1960 roku została wyrzucona z pracy za poglądy polityczne. W końcu otrzymała propozycję objęcia funkcji kierownika przyzakładowej przychodni lekarskiej Zakładów Akumulatorowych w Piastowie.
Po śmierci męża, Leona Gajdowskiego, z którym była mocno związana walką powstańczą i ideą niepodległościową, doktor Janina Gajdowska nie załamała się, gdyż odnalazła nową pasję życiową. Stworzyła od podstaw Akcję Katolicką przy kościele Matki Bożej Częstochowskiej w Piastowie i przewodniczyła w jej działalności. Uruchomiła przykościelną bibliotekę, przekazując do niej znaczną liczbę własnych książek. Zainicjowała odrestaurowanie grobów poprzednich proboszczów na cmentarzu na Gołąbkach.
Przez lata pracy zawodowej równolegle aktywnie pracowała społecznie. Znajdowała czas na działalność w piastowskim kole PCK. Z pełnym poświęceniem i determinacją szerzyła ochronę zdrowotną w szkołach, szkoliła kadry. Za działalność w PCK otrzymała liczne odznaczenia. Zorganizowała honorowe krwiodawstwo na terenie Piastowa i była jego opiekunem.
Doktor Janina Gajdowska była człowiekiem honoru, przysięgi harcerskiej i żołnierskiej nie zhańbiła ani zdradą, ani przekupstwem. Była wierna Ojczyźnie i wiedziała, gdzie jest prawda. Z radością powitała wolną Polskę. Z jej ust nigdy nie wyszło żadne słowo, które potępiałoby osoby stojące po przeciwnej stronie barykady w powojennej Polsce.
(na postawie “Wstępu”)

Autor: Teresa Gajdowska-Malinowska(o autorze)